Aeneis 4.31–44 – Anna haalt Dido over aan haar gevoelens toe te geven 1

Dido is verliefd.

Latijnse tekst

         Anna refert: “O luce magis dilecta sorori,
solane perpetua maerens carpere iuventa
nec dulcis natos Veneris nec praemia noris?
Id cinerem aut manis credis curare sepultos?
35  Esto: aegram nulli quondam flexere mariti,               
non Libyae, non ante Tyro; despectus Iarbas
ductoresque alii, quos Africa terra triumphis
dives alit: placitone etiam pugnabis amori?
Nec venit in mentem quorum consederis arvis?
40  Hinc Gaetulae urbes, genus insuperabile bello,               
et Numidae infreni cingunt et inhospita Syrtis;
hinc deserta siti regio lateque furentes
Barcaei. Quid bella Tyro surgentia dicam
germanique minas?”

Vorige tekst :: Naar boven :: Volgende tekst

Aantekeningen

Vragen

1. Regel 31-44 Anna refert t/m minas? (Mavortia Moenia, vraag 9)
   Welk stilistisch middel komt in deze wooden van Anna een aantal malen voor? Geef ook enkele voorbeelden.
   

Werkvertaling

Klik hier om de betekenis van de kleuren en opmaak te zien (popup)

     Anna refert: “O luce magis dilecta sorori,
solane perpetua maerens carpere iuventa
nec dulces natos Veneris nec praemia noris?
Id cinerem aut manes credis curare sepultos?

Anna antwoordt: ‘O, meer dan het licht geliefd door je zus,
zul jij eenzaam bedroefd tijdens je gehele jeugd wegkwijnen,
en noch zoete kinderen noch beloningen van Venus (leren) kennen?
Geloof jij dat as of begraven schimmen zich om dít bekommeren?

• Ze vraagt eigenlijk: Ga je nou treurig in een hoekje zitten en wil je nooit meer iets van liefde weten
• noris = noveris
• carpere = carperis
• aci met cinerem aut manes sepultos als ow en id (verwijzend naar vorige zin) als acc object
• Noscere = leren kennen; novi = ik heb leren kennen → ik ken (fut ex. pf/fut)
• dulces natos Veneris, ook al hoort Veneris bij de beloningen, lijkt het tijdens het lezen even alsof het bij de zonen past, en ze die zou hebben leren kennen. En wie zijn nou bij uitstek de twee zonen van Venus... Aeneas en Cupido
• Anna is het dus niet eens met de belofte van Dido, Sychaeus is dood en Dido niet, dus kan hij zich daar dan nog zorgen om maken? maarja zoals later blijkt is er wel degelijk een onderwereld waar schimmen zich met dit soort dingen bezig kunnen houden
• luce = abl comparationis
• sorori = dat auctoris gaat over Anna, dilecta is Dido
• luce staat in sterk contrast met sepulcro, graf, aan het einde van Dido's speech. Sychaeus is dood, Dido leeft nog gewoon
• ne = onderstreping vraag/partikel
• carpere = fut
• noris = noveris = fut. exactum

35  Esto: aegram nulli quondam flexere mariti,               
non Libyae, non ante Tyro; despectus Iarbas
ductoresque alii, quos Africa terra triumphis
dives alit: placitone etiam pugnabis amori?
Nec venit in mentem quorum consederis arvis?

Het zij zo: vroeger hebben geen huwelijkskandidaten jou, ziek van verdriet, gebogen,
niet in Libië, niet vroeger in Tyrus; Iarbas is veracht en andere leiders, die het Afrikaanse land
rijk aan triomftochten voedt: zul jij je zelfs verzetten tegen een aangename liefde?
En komt het niet in je geest op in wiens land jij je hebt gevestigd?

• Dido is een (eenzame) vrouw en ze zit in een gebied waar veel mannen wonen en ze is dus zwak vergeleken met de leiders in haar omgeving, haar zus zegt denk nou eens na, wees wijs, zorg dat er een man naast je staat
• argumenten: - sychaeus is nu een hoopje as, het maakt hem niks meer uit ; - Wil je dan nooit meer liefde ervaren ; - je bent zwak als alleenstaande vrouw in dit gebied met een man aan je zijde lijk je krachtiger
• esto = het zij zo
• aegram voeg te toe ellips, predicatief gebruikt
• despectus pf ellips van est
• placito = placens??????
• arvis abl locativus
• consederis = coni. interogativus
• dives + abl. (triumphis)
• pugnabis + dat. (placito amori)
• placito ... pugnabis alliteratie
• in Tyrus: beetje raar want ze is gelijk gevlucht nadat haar man vermoord was, Anna overdrijft dus een beetje
• mariti hint een beetje naar huwelijk
• Anna uses the exclamation as proleptic point of departure for rehearsing Dido’s past opportunities to remarry, recalling the sequence of suitors she rejected, both in her native Tyre and then in Libya. Intriguingly, she thereby
  reaffirms the image of Dido perpetuated within the historiographical tradition, in which the queen features as a model of chastity. But Anna then goes on to clamour for fully embracing the Virgilian departure from the orthodox account, in which Dido and Aeneas never met: ‘Fair enough’, she says, ‘you didn’t love those others—but why deny yourself the second love of your life?’ Her chosen idiom subtly aligns itself to Dido’s: nulli ... flexere mariti picks up 22: solus hic inflexit sensus...
• rijk aan triomftochten: voor de leiders toen, maar ook voor de Romeinen toen ze Carthago veroverden

40  Hinc Gaetulae urbes, genus insuperabile bello,               
et Numidae infreni cingunt et inhospita Syrtis;
hinc deserta siti regio lateque furentes
Barcaei. Quid bella Tyro surgentia dicam
germanique minas?”

Aan deze kant omringen (je) de Gaetulische steden, een onoverwinnelijke volksstam in de oorlog,
en de teugelloze Numidiërs en de ongastvrije Syrte;
aan die kant een door droogte verlaten gebied en de wijd tierende
Barceeërs. Wat moet ik zeggen over de oorlogen die vanuit Tyrus ontstaan
en de bedreigingen van je broer.

• hinc hinc anafoor
• dicam coni. dubitativus
• bello abl respectivus
• infrenus: Numidiërs reden
  paard zonder zadel etc.,
  maar teugelloos wordt hier
  dubbelzinnig bedoeld
• Barcaei - mogelijk gekozen door de associatie met een beroemde Barca familie, waar onder andere Hannibal bij hoorde
• Kortom, een opsomming van de omliggende vijanden
• minas: Anna heeft het over
  een wraakactie van hun
  broer, Pygmalion
  germanique minas: geen
  dactylische hexameter
  1) Vergilius wilde de focus
  hier op leggen
  2) Hij was niet klaar
  3) Tekst is corrupt
  ad 2): meest logische
• Dido left
  Tyre with the state-treasure, much to the dislike of her brother.
• praeteritio, niet afmaken van wat Pygmalion zou doen

Bespreking

De speech valt in te delen in vier delen:

• 1: 31–38: Consideration of Dido’s (non-existent) love life, which falls into two halves of four lines each:
  
  • 1.1: 31–34: Dido, Anna urges, deserves to experience love again and to have children and should quit wasting pieties on the ashes of her former husband.
    
• 1.2: 35–38: A quick, contrastive retrospective: Dido, while in mourning (aegra) understandably rejected her host of local suitors; but why fight genuine love?
  
• 2: 39–44: Strategic advantages of giving in to her feelings for Aeneas: he will protect Carthage from the many enemies that are threatening the city.
  
• 3: 45–49: Suggestion that the arrival of Aeneas at Carthage is part of a divine plan to ensure a glorious future for the city.
  
• 4: 50–53: Practical proposals of what to do to ensure divine support and get Aeneas to stay.

In formal terms, Anna’s basic strategy in the first two parts of her speech is the use of the rhetorical question. 1.1 comprises two rhetorical questions; 1.2 begins by stating facts, which yield a further rhetorical question (38: placitone etiam pugnabis amori?); and 2 inverts this pattern by beginning with a rhetorical question (39: nec uenit in mentem quorum consederis aruis?) before stating the answer and concluding with another rhetorical question cast as praeteritio (43–44: quid bella Tyro surgentia dicam/ germanique minas?). Throughout this section of the speech, then, Anna does not so much dispense advice as ask ‘how could you not act on your passion’? She then changes tack (3). After assuring Dido that there is no reason why she ought not to give in, but countless reasons why she should, Anna embeds Dido’s love within larger frames of reference: divine will and the prospect of a glorious future for Dido’s city Carthage owing to a marriage-alliance with Aeneas. Civic considerations already dominated in part 2, but are here turned from something negative (threats) to something positive (a vision of future greatness). As if Dido’s decision is by now a foregone conclusion, Anna ends her speech with practical advice on how to ensure the continuing goodwill of the gods and the continuing presence of Aeneas. Overall, then, she counters Dido’s commitment to the dead (and Death!), with an affirmation of Life, in all its facets, personal and political: fulfilling sex, a happy marriage, the joys of children, the prospect of being the reigning monarch of a powerful and prosperous city, future fame, and the blessing of the gods. She thus counters Dido’s final endorsement of social norms, backed by a religious resolution, with her own, countervailing invocation of a patriotic vision and a concluding appeal to the gods.78 What can be said for Anna is that she argues not in favour of a love affair, but a marriage alliance (grounded in love, to be sure).

Antwoorden op de vragen

1. Regel 31-44 Anna refert t/m minas? (Mavortia Moenia, vraag 9)
   Welk stilistisch middel komt in deze wooden van Anna een aantal malen voor? Geef ook enkele voorbeelden.
   retorische vraag; solane ... t/m ... noris? (32-3) Id ... t/m ... sepultos? (34) Quid ... t/m ... minas?(43-4)