Epistulae 8.11 – De miskraam van Calpurnia 2
Plinius schreef deze brief aan de tante van Calpurnia, Hispulla. Hij had haar hiervoor al een brief geschreven over dat Calpurnia een miskraam heeft gehad, en in deze brief schrijft hij haar dat het nog steeds goed met haar gaat en dat ze herstellende is.
Er is een wordbestand met de Latijnse tekst, de vertaling, en verdere uitleg over de grammatica, stijlfiguren en inhoud: Epistula 8.11 - De miskraam van Calpurnia 2
Brief met vertaling
C. PLINIUS HISPULLAE SUAE S. Gaius Plinius groet zijn (dierbare) Hispulla.
Cum adfectum tuum erga fratrisfiliam cogito etiam materna indulgentiamolliorem, intellego prius tibi quod est posterius nuntiandum [esse], ut praesumpta laetitia sollicitudinilocum non relinquat.
Wanneer ik denk aan jouw genegenheid jegens de dochter van je broer, zelfs zachter dan de tederheid van een moeder, begrijp ik dat aan jou eerst het laatste moet worden bericht, opdat de genoten blijdschap niet een plaats overlaat voor ongerustheid.
erga fratris filiam knuffelstand
materna indulgentia ablativus comparationis
quod est posterius het laatste; dat Calpurnia herstellende is na de miskraam
nuntiandum [esse] gerundivum necessitatis
praesumpta laetitia de genoten blijdschap; dat Calpurnia nog leeft
sollicitudini ongerustheid; dat het toch nog verkeerd kan gaan
(ut) relinquat coniunctivus finalis
Quamquam vereor ne post gratulationem quoque in metum redeas, atque ita gaudeas periculo liberatam [eam esse], ut simul quod periclitata sit perhorrescas.
Maar ik vrees dat je na de vreugde ook naar angst terugkeert en hoewel je blij bent dat ze vrij is van gevaar, je toch tegelijkertijd ontdaan bent omdat ze in gevaar is geweest.
ne na werkwoorden van vrezen: dat
metum De vrees dat het toch niet goed af zal lopen met Calpurnia
(ne) redeas coniunctivus finalis
ita … ut + coni. hoewel … toch
(ita) gaudeas coniunctivus door ita … ut
liberatam Vul aan: eam esse
quod + coni. omdat
(quod) sit coniunctivus geeft een subjectieve reden aan
(ut) perhorrescas coniunctivus door ita … ut
Iam hilaris, iam sibi, iam mihi reddita incipit refici, transmissumque discrimen convalescendo metiri. Fuit alioqui in summo discrimine, (impune dixisse liceat) fuit nulla sua culpa, aetatis aliqua. Inde abortus et ignorati uteri triste experimentum.
Reeds vrolijk, reeds aan haarzelf, reeds aan mij teruggegeven begint zij op krachten te komen en de doorstane crisis te beoordelen aan de hand van het herstellen. Zij is overigens in het grootste gevaar geweest, (moge het geoorloofd zijn ongestraft te hebben gesproken), het is niet (door) haar eigen schuld, niet (door) een of andere schuld van de leeftijd geweest. Vandaar de miskraam en de droevige ervaring van een onbekende zwangerschap.
iam … iam … iam anafoor; versterkt de blijdschap dat ze herstelt is.
refici infinitivus praes. pass.
metiri infinitivus praes. pass.
convalescendo gerundium
transmissum t/m metiri Als je heel ziek bent, realiseer je je dat vaak niet, en pas na de miskraam kwam Calpurnia erachter hoe erg het met haar gesteld was.
liceat coniunctivus desiderativus
nulla sua t/maliqua Kan zowel nominativus als ablativus zijn. De overheid wil graag dat we dit met een ablativus vertalen.
abortus Kan zowel nominativus als genitivus zijn. De overheid wil graag dat we dit met een nominativus vertalen.
Proinde etsi non contigit tibi desiderium fratris amissi aut nepote eius aut nepte solari, memento tamen dilatum magis istud quam negatum, cum salva sit ex qua sperari potest. Simul excusa patri tuo casum, cui paratior apud feminas venia. Vale.
Bedenk daarom toch, ook al valt het niet aan jou ten deel het verlangen naar een verloren broer of met een kleinzoon van hem of met een kleindochter te verzachten, dat dit meer uitgesteld is dan ontzegd, omdat zij behouden is uit wie er gehoopt kan worden. Verontschuldig tegelijk het ongeluk aan jouw vader, voor wie vergiffenis meer gereed is bij vrouwen. Groetjes.
fratris amissi De vader van Calpurnia / broer van Hispulla was overleden, en Hispulla wil hem in haar kind zien.
memento imperativus
istud Verwijst naar desiderium t/m solari
cum t/m potest Calpurnia leeft nog, en dus kan ze nog kinderen krijgen.
cui paratior t/m venia Vergiffenis komt makkelijker voor bij vrouwen.