Carmen 7 – Hoeveel kussen?
Het vervolg van Carmen 5.
Latijnse tekst
Quaeris, quot mihi basiationes
tuae, Lesbia, sint satis superque.
Quam magnus numerus Libyssae harenae
laserpiciferis iacet Cyrenis
oraclum Iovis inter aestuosi [5]
et Batti veteris sacrum sepulcrum;
aut quam sidera multa, cum tacet nox,
furtivos hominum vident amores:
tam te basia multa basiare
vesano satis est super Catullo est, [10]
quae nec pernumerare curiosi
possint nec mala fascinare lingua.
1 | quot indecl. | hoeveel | |
basatio, onis f | kus, zoen | ||
2 | super adv. | hier: pas echt genoeg | |
3 | quam ...; aut quam ... multa (r. 7) ...; tam multa (r. 9) | zoveel als ...; of zoveel als ...: zóveel ... | |
Lybissa | Libisch, vaak werd heel Noord-Afrika bedoeld | ||
harena | zand, zandkorrel | ||
4 | laserpicifer | duivelsdrek voortbrengend; duivelsdrek is een geneesmiddel en specerij dat werd gewonnen uit de gomhars van de wortel van het plantje genaamd silphium, dat in Cyrene (Libië) werd gewonnen. | |
Cyrenis | locativus: in Cyrene; de belangrijkste stad in het huidige Libië, nu Sjahhat | ||
5 | oraclum Iovis inter aestuosi | lees: inter oraclum Iovis aestuosi | |
oraclum | = oraculum; in de Libische woestijn lag het orakel van Zeus Ammon | ||
aestuosus | gloeiend heet; enallage | ||
6 | et ... sepulcrum | et ... (inter) sepulcrum | |
Battus | de legendarische stichter van Cyrene had een groot graf | ||
8 | furtivus | heimelijk | |
9 | basium | kus | |
basio, basiare | kussen | ||
10 | vesanus | dolverliefd | |
11 | quae + coni. | hier: gevolgaangevend: ut ea | |
per-numero, numerare | precies tellen | ||
curiosus | nieuwsgierig | ||
12 | fascino, fascinare | beheksen, betoveren | |
quae t/m lingua | dezelfde gedachte als in Carmen 7, rr. 10–14 | ||
lingua | abl. sing. |
Vragen
- De Griekse dichter Kallimachos is geboren in Cyrene. Leg uit hoe dit van belang is als het om Catullus gaat.
- Het is zoveel als het aantal zandkorrels in de woestijn, het was zelfs in de tijd van de Romeinen al een cliché. Hoe geeft Catullus toch een originele wending aan deze vergelijking?
- Catullus suggereertover de amores (r. 8) dat deze buitenechtelijk is. Citeer de twee tekstelementen die dit ondersteunen.
Werkvertaling
Quaeris, quot mihi basiationes
tuae, Lesbia, sint satis superque.
Jij vraagt, hoeveel zijn jouw kussen voor mij,
Lesbia, genoeg en pas echt genoeg.
Quam magnus numerus Libyssae harenae
laserpiciferis iacet Cyrenis
oraclum Iovis inter aestuosi [5]
et Batti veteris sacrum sepulcrum;
Zoveel als er een groot aantal van Lybische zandkorrels
in het duivelsdrek voortbrengende Cyrenis ligt
te midden van het orakel van de gloeiend hete
Jupiter en het heilige graf van de oude Battus;
aut quam sidera multa, cum tacet nox,
furtivos hominum vident amores:
of zoveel als de vele sterren, wanneer de nacht zwijgt,
de heimelijke liefdes van de mensen aanschouwen:
tam te basia multa basiare
vesano satis est super Catullo est, [10]
quae nec pernumerare curiosi
possint nec mala fascinare lingua.
het jou zo vele kusjes kussen is genoeg en
pas echt genoeg voor de dolverliefde Catullus,
die noch de nieuwsgierigen precies kunnen tellen
noch zij met een kwade taal kunnen betoveren.