Carmen 7 – Hoeveel kussen?

Het vervolg van Carmen 5.

Latijnse tekst

Quaeris, quot mihi basiationes
tuae, Lesbia, sint satis superque.

Quam magnus numerus Libyssae harenae
laserpiciferis iacet Cyrenis
oraclum Iovis inter aestuosi
[5]
et Batti veteris sacrum sepulcrum;

aut quam sidera multa, cum tacet nox,
furtivos hominum vident amores:

tam te basia multa basiare
vesano satis est super Catullo est,
[10]
quae nec pernumerare curiosi
possint nec mala fascinare lingua.

1   quot indecl. hoeveel
    basatio, onis f kus, zoen
2   super adv. hier: pas echt genoeg
3   quam ...; aut quam ... multa (r. 7) ...; tam multa (r. 9) zoveel als ...; of zoveel als ...: zóveel ...
    Lybissa Libisch, vaak werd heel Noord-Afrika bedoeld
    harena zand, zandkorrel
4   laserpicifer duivelsdrek voortbrengend; duivelsdrek is een geneesmiddel en specerij dat werd gewonnen uit de gomhars van de wortel van het plantje genaamd silphium, dat in Cyrene (Libië) werd gewonnen.
    Cyrenis locativus: in Cyrene; de belangrijkste stad in het huidige Libië, nu Sjahhat
5   oraclum Iovis inter aestuosi lees: inter oraclum Iovis aestuosi
    oraclum = oraculum; in de Libische woestijn lag het orakel van Zeus Ammon
    aestuosus gloeiend heet; enallage
6   et ... sepulcrum et ... (inter) sepulcrum
    Battus de legendarische stichter van Cyrene had een groot graf
8   furtivus heimelijk
9   basium kus
    basio, basiare kussen
10   vesanus dolverliefd
11   quae + coni. hier: gevolgaangevend: ut ea
    per-numero, numerare precies tellen
    curiosus nieuwsgierig
12   fascino, fascinare beheksen, betoveren
    quae t/m lingua dezelfde gedachte als in Carmen 7, rr. 10–14
    lingua abl. sing.

Vragen

  1. De Griekse dichter Kallimachos is geboren in Cyrene. Leg uit hoe dit van belang is als het om Catullus gaat.
  2. Het is zoveel als het aantal zandkorrels in de woestijn, het was zelfs in de tijd van de Romeinen al een cliché. Hoe geeft Catullus toch een originele wending aan deze vergelijking?
  3. Catullus suggereertover de amores (r. 8) dat deze buitenechtelijk is. Citeer de twee tekstelementen die dit ondersteunen.

Werkvertaling

Quaeris, quot mihi basiationes
tuae, Lesbia, sint satis superque.

Jij vraagt, hoeveel zijn jouw kussen voor mij,
Lesbia, genoeg en pas echt genoeg.

Quam magnus numerus Libyssae harenae
laserpiciferis iacet Cyrenis
oraclum Iovis inter aestuosi
[5]
et Batti veteris sacrum sepulcrum;

Zoveel als er een groot aantal van Lybische zandkorrels
in het duivelsdrek voortbrengende Cyrenis ligt
te midden van het orakel van de gloeiend hete
Jupiter en het heilige graf van de oude Battus;

aut quam sidera multa, cum tacet nox,
furtivos hominum vident amores:

of zoveel als de vele sterren, wanneer de nacht zwijgt,
de heimelijke liefdes van de mensen aanschouwen:

tam te basia multa basiare
vesano satis est super Catullo est,
[10]
quae nec pernumerare curiosi
possint nec mala fascinare lingua.

het jou zo vele kusjes kussen is genoeg en
pas echt genoeg voor de dolverliefde Catullus,
die noch de nieuwsgierigen precies kunnen tellen
noch zij met een kwade taal kunnen betoveren.