Carmen 5 – Oneindig veel kussen

 

Latijnse tekst

Vivamus, mea Lesbia, atque amemus,
rumoresque senum severiorum
omnes unius aestimemus assis!

Soles occidere et redire possunt:
nobis cum semel occidit brevis lux,
[5]
nox est perpetua una dormienda.

Da mi basia mille, deinde centum,
dein mille altera, dein secundam centum,
deinde usque altera mille, deinde centum.

Dein, cum mille multa fecerimus, [10]
conturbabimus illa, ne sciamus,
aut ne quis malus invidere possit,
cum tantum sciat esse basiorum.

2   rumor, oris m praatje, roddel
    severus streng
3   aestimo, are + gen. schatten, waard achten (de waarde staat in genitivus)
    as, assis m as; kleinste Romeinse munteenheid, vergelijk met een cent
4   soles dichterlijk meervoud
    occido, ere ondergaan
5   nobis dat. auctoris
    cum voegwoord
    semel adv. eenmaal
7   mi = mihi
    basium kus
    dein = deinde
9   usque adv. ononderbroken, steeds maar door
10   milia multa n pl. veel duizendtallen (van kussen)
11   conturbo, are door elkaar gooien (zodat het precieze aantal onbekend is); het kan ook failliet gaan betekenen, met de connotatie dat het op oneerlijke wijze is gebeurd.
12   (ne) quis = ... (na si, nisi, num en ne)
    invideo, Ere jaloers zijn
13   tantum + gen. zoveel (van)

Vragen

  1. Noem drie voorbeelden van antithese uit het gedicht
  2. Hoe wordt het tekstelement conturbabimus illa, ne sciamus (r. 9) weergegeven in andere regels van het gedicht?

Werkvertaling

Vivamus, mea Lesbia, atque amemus,
rumoresque senum severiorum
omnes unius aestimemus assis!

Laten we leven, mijn Lesbia, en laten we beminnen,
en laten we de praatjes van nogal strenge oude mannen
allemaal één cent waard achten!

Soles occidere et redire possunt:
nobis cum semel occidit brevis lux,
[5]
nox est perpetua una dormienda.

Zonnen kunnen ondergaan en opkomen:
door ons moet, wanneer het korte licht eenmaal is ondergegaan,
één onafgebroken nacht geslapen worden.

Da mi basia mille, deinde centum,
dein mille altera, dein secundam centum,
deinde usque altera mille, deinde centum.

Geef mij duizend kussen, vervolgens honderd,
vervolgens duizend andere, vervolgens een tweede honderd,
vervolgens ononderbroken duizend andere, vervolgens honderd.

Dein, cum mille multa fecerimus, [10]
conturbabimus illa, ne sciamus,
aut ne quis malus invidere possit,
cum tantum sciat esse basiorum.

Vervolgens, wanneer wij veel duizendtallen kussen zullen hebben gegeven,
zullen we die door de war gooien, opdat wij die niet (meer) weten,
of opdat een slecht iemand niet jaloers kan zijn,
wanneer hij weet dat er zoveel kussen zijn.

Literaire vertaling

5
Verrukking

   Leven en liefhebben, Lesbia mijn!
Laat al die praatjes van deftige heren
niets méér voor ons dan een rookwolkje zijn!

Zonnen gaan onder om weder te keren;
maar als òns daglicht is ondergegaan,
zal ons het eeuwige duister verteren.

   Kus mij dus duizendmaal - spoedig gedaan -,
honderdmaal, duizendmaal, - tel je ze alle?
telkens opnieuw weer van voren af aan!

Duizelen moet het van al die getallen
waarvan geen tellen ons kussen meer stoort
noch menig nijdas bewerkt tot vergallen
als hij van zoveel tienduizenden hoort.

5
Vivamus, mea Lesbia

   Vivamus, mea Lesbia, atque amemus,
rumoresque senum severiorum 
omnes unius aestimemus assis!

Soles occidere et redire possunt,
nobis cum semel occidit brevis lux,
nox est perpetua una dormienda.

   Da mi basia mille, deinde centum,
dein mille altera, dein secunda centum
deinde usque altera mille, deinde centum!

Dein, cum milia multa fecerimus,
conturbabimus illa, ne sciamus
aut ne quis malus invidere possit
cum tantum sciat esse basiorum.