Het land van Maas en Waal (B. Gal. 4.10)
Caesar is tijdens zijn veldtochten ook in Nederland geweest. Hij beschrijft ‘het land van Maas en Waal’ in De Bello Gallico.
Latijnse tekst
[10] Mosa profluit ex monte Vosego, qui est in finibus Lingonum, et parte quadam ex Rheno recepta, quae appellatur Vacalus, insulam efficit Batavorum, in Oceanum influit 2 neque longius ab Oceano milibus passuum LXXX in Rhenum influit. 3 Rhenus autem oritur ex Lepontiis, qui Alpes incolunt, et longo spatio per fines Nantuatium, Helvetiorum, Sequanorum, Mediomatricorum, Tribocorum, Treverorum citatus fertur et, 4 ubi Oceano adpropinquavit, in plures diffluit partes multis ingentibus insulis effectis, quarum pars magna a feris barbaris nationibus incolitur, 5 ex quibus sunt qui piscibus atque ovis avium vivere existimantur, multis capitibus in Oceanum influit.
1 | Mosa | Maas | |
pro-fluo, fluere | ontspringen | ||
mons Vosegus | Vogezen; kleine bergketen in het oosten van Frankrijk | ||
Lingones, -um m | stam in de buurt van het huidige Langres | ||
pars, partis f | hier: arm, tak | ||
qui-dam, quae-dam, quod-dam | een zeker(e) | ||
Rhenus | Rijn | ||
Vacalus | Waal | ||
ef-ficio, ficere, feci, factum | hier: vormen, maken | ||
Batavi, -orum | Bataven; stam die in Nederland woonde | ||
in-fluo, fluere | vloeien, stromen in | ||
2 | Oceanus | Oceaan | |
mille passuum | (Romeinse) mijl; ongeveer 1,5 km | ||
3 | Lepontiis | vul aan: finibus | |
Lepontii, -orum | Lepontiërs; stam die in de Alpen bij het huidige St. Gotthard | ||
Alpes, -ium f | Alpen | ||
Nantuates, -ium m | stam die ten zuiden van het Meer van Genève leefden | ||
Helvetii, -orum | Helvetiërs; Gallische stam in huidige Zwitserland. | ||
Sequani, -orum | Sequanen; Gallische stam in het oosten van Frankrijk | ||
Mediomatrici, -orum | stam die bij het huidige Metz (Noordoost-Frankrijk) leefden | ||
Triboci, -orum | Triboken; stam die bij het huidige Straatsburg leefden. | ||
Treveri, -orum | Treveren; stam die bij het huidige Trier (Duitsland) leefden. | ||
citatus | snel(stromend) | ||
fertur | vertaal: stroomt | ||
4 | adpropinquavit | = appropinquavit | |
dif-fluo, fluere | zich verspreiden | ||
ferus | wild | ||
5 | piscis, -is m | vis | |
ovum | ei | ||
avis, -is f | vogel | ||
vivo, vivere + abl. | leven van, zich voeden met | ||
caput, -pitis n | hier: monding |
Vragen
- Geef een verklaring waarom de Romeinse namen van de rivieren zo lijken op de namen die we vandaag nog gebruiken.